Prawidłowy dobór płytek ceramicznych do pomieszczeń, a ich parametry techniczne
Jednym z ostatnich etapów produkcji płytek jest przeprowadzanie testów oraz badań niezbędnych do zaklasyfikowania ich właściwości pod względem obowiązujących norm. Najważniejszą regulacją jest norma PN-EN14411, która określa podstawowe parametry gresu, badane i podawane przez producentów. Prawidłowy dobór płytek ceramicznych powinien opierać się nie tylko na kryteriach wizualnych, ale również na parametrach technicznych.
Nasiąkliwość wodna [%]
Nasiąkliwość to jeden z ważniejszych parametrów, określający stopień porowatości gresu. Nasiąkliwość wodna determinowana jest przez inne właściwości gresu, a im jest większa, tym materiał mocniej wchłania wodę. Nasiąkliwość wodną mierzy się wedle normy EN 99 i podaje w procentach.
Można wyróżnić trzy grupy nasiąkliwości: poniżej 3%, od 3% do 10% oraz od 10% do 20%. Płytki kategoryzowane w grupie pierwszej to gres: szkliwiony, nieszkliwiony, polerowany, ciągniony i prasowany. Są to produkty o największej wytrzymałości na różnice temperatur, uszkodzenia mechaniczne (wytrzymałość mechaniczna jest wypadkową również innych parametrów płytek) i zalania. Płytki o nasiąkliwości poniżej 3% stosuje się na zewnątrz i wewnątrz budynków.
Płytki o nasiąkliwości od 3% do 10% są mniej odporne na wnikanie wody i chemii. Mogą być stosowane na zewnątrz i wewnątrz budynków, i przeznaczone są do wykładania na ścianach oraz podłogach. Płytki z ostatniej grupy dedykowane są do układania na wewnętrznych ścianach budynków.
Ścieralność wgłębna [mm3]
Kolejny kluczowy parametr płytek ceramicznych. Odporność na ścieranie determinuje wytrzymałość mechaniczną płytki. Ścieralność podawana jest w klasach zwanych PEI (od 0 do V). Im wyższa klasa ścieralności, tym płytka jest bardziej odporna na zarysowania i wzmożone eksploatowanie.
Parametr ten regulowany jest przez normę PN-EN ISO 10545-7 i określany przez zliczanie ilości obrotów maszyny ścierającej potrzebnych do zarysowania powierzchni płytki. Poniżej prezentujemy klasy ścieralności płytek ceramicznych, zaczynając od najbardziej odpornych na zarysowania.
Klasa V/PEI 5
Płytki z PEI 5 to wyroby, które wytrzymują ponad 12 tysięcy obrotów maszyny ścierającej. Są to kafle dedykowane do najcięższej eksploatacji, np. w przestrzeniach publicznych o dużym natężeniu pieszych.
Klasa IV/PEI 4
Klasa IV określa płytki wytrzymujące od 2100 do 12000 obrotów. Płytki PEI 4 można stosować w każdym miejscu w obiektach mieszkalnych oraz publicznych. Jedynym ograniczeniem są miejsca narażone na największą eksploatację.
Klasa III/ PEI 3
Gres należący do PEI 3 (ilość obrotów od 7500 do 1500) zalecany jest do stosowania w miejscach o średnim stopniu eksploatacji, w których używa się obuwia na miękkiej podeszwie. Klasa III jest rozgraniczana na tak zwaną mocną i słabą trójkę. Mocna trójka, czyli PEI 3/1500 dedykowana jest domowym pomieszczeniom eksploatowanym w większym stopniu, np. korytarzom lub kuchniom. Słabą trójkę, czyli PEI 3/750 z powodzeniem wykorzystuje się do wykładania podłóg w sypialniach, łazienkach czy salonach.
Klasa II/ PEI 2
Płytki PEI 2 wytrzymują 600 obrotów maszyny ścierającej. Stosowane są w pomieszczeniach eksploatowanych w niewielkim stopniu, w których chodzi się w obuwiu miękkim. Płytki ceramiczne z PEI 2 można stosować w salonach, pokojach dziennych i łazienkach.
Klasa I/ PEI 1
Klasa I określa płytki PEI 1 stosowane w pomieszczeniach, w których chodzi się boso lub w obuwiu na miękkiej podeszwie. Wytrzymują 150 obrotów maszyny ścierającej i w dużym stopniu narażone są na uszkodzenia mechaniczne.
Klasa 0/ PEI 0
Ilość obrotów, które wystarczają do zarysowania powierzchni, oscyluje w granicach 100. Płytki z tej klasy stosowane są wyłącznie do wykładania na ścianach.
Szok termiczny
Określana wedle normy PN-EN ISO 10545-9 odporność płytek ceramicznych na nagłą zmianę temperatury podawana jest przez producenta na podstawie badań produktowych. Pytki odporne na szok termiczny sprawdzą się w przypadku wykładania nimi saun, basenów lub innych miejsc narażonych na nagłą zmianę temperatury otoczenia.
Mrozoodporność
Mrozoodporność określana jest wedle normy N-EN ISO 10545-12. Jeżeli płytki ceramiczne wytrzymują temperatury ujemne, wówczas producent deklaruje taką właściwość produktu, umieszczając stosowną informację na opakowaniu płytek. Mrozoodporne płytki znajdują zastosowanie na zewnątrz budynków i służą do wykładania: balkonów, tarasów czy ścieżek wokół budynku.
Wytrzymałość na zginanie [Mpa] i siłę łamiącą [N]
Obydwa parametry określają siłę naprężeń, jakie mogą działać na płytki bez uszkodzenia ich struktury. Naprężenia powodowane są ruchami budynków. Badanie omawianych właściwości reguluje norma PN-EN ISO 10545-4. Wyróżnia się pięć grup: 1500 N, 1500 – 3000 N, 3000 – 5000 N, 5000 – 8000 N i powyżej 8000 N.
Płytki z pierwszej grupy stosowane są w budownictwie mieszkalnym, natomiast płytki z grupy drugiej mogą być wykorzystywane do obiektów administracyjnych i handlowych. Wyższe grupy stosuje się w przemyśle i obiektach narażonych na największe naprężenia.
Odporność na plamienie
Określana jest na podstawie pięciu grup i normowana zapisem PN-EN ISO 10545-14. Im wyższa grupa odporności na plamienie, tym trudniej zabrudzić i łatwiej wyczyścić płytkę. Płytki odporne na plamienie warto wybrać do kuchni oraz do pomieszczeń technicznych.
Odporność chemiczna
Ten parametr określa odporność płytek na działanie zasad i kwasów o słabym i mocnym natężeniu. Metodykę badań określa norma PN-EN ISO 10545-13. Wyróżnia się płytki z grupy GLA, które wytrzymują każdy rodzaj chemii spotykanej w gospodarstwach domowych (kwasy i zasady o natężeniu do 3%), a także płytki z grupy GA odporne na działanie soli do basenów oraz mało inwazyjnej chemii domowej.
Płytki z grupy GLA warto stosować w pomieszczeniach technicznych narażonych na kontakt z nieco bardziej agresywną chemią. Płytki GA sprawdzą się w pomieszczeniach domowych i na zewnątrz budynków.
Skuteczność antypoślizgowa
Ta właściwość mierzona jest na podstawie badań wedle normy DIN 51130. Antypoślizgowość określana jest literką R. Wyróżnia się cztery grupy płytek: R9, R10, R11 i R12. Im większa liczba, tym płytki mają lepsze właściwości antypoślizgowe, a co za tym idzie są bezpieczniejsze. Wraz ze stopniem antypoślizgowości wzrasta trudność czyszczenia i utrzymania płytek w czystości.
Płytki o dużej antypoślizgowości doskonale sprawdzają się na schodach, miejscach wyjściowych, przedpokojach, tarasach oraz wszędzie tam, gdzie istnieje większe ryzyko poślizgu.